Birinci evre: Cilt kızarık görünür ve dokunulduğunda sıcaktır. Kaşıntı hissiyatı olabilir.
İkinci evre: Renksiz bir şekilde ağrılı açık yaralar ya da kabarcıklar görülebilir.
Üçüncü evre: Cilt yüzeyinin altındaki doku hasarına bağlı olarak krater benzeri bir görünüm oluşabilir.
Dördüncü evre: Ciltte muhtemelen ciddi enfeksiyon görülebilir. Kaslar, kemikler ve hatta tendonlar görülebilir.
Enfeksiyon kapmış bir yaranın iyileşmesi çok daha uzun sürer ve bu enfeksiyon vücudun farklı bölgelerine yayılabilir.
Yatak yarası tedavisi;
- ciltte etkilenen bölge üzerindeki baskıyı azaltmak,
- yaraları inceltmek,
- ağrı kontrolünü sağlamak,
- enfeksiyonu önlemek ve
- iyi beslenmeyi içerir.
TEDAVİ İÇİN GEREKLİ EKİP
Yara bakımı tedavisi genellikle oldukça disiplinli bir yaklaşım gerektirir:
- Tedavi sürecini ve planını denetleyen bir hekim
- Yara bakımında uzmanlaşmış bir hemşire
- Yaraları yönetmek için bakım desteği sağlayan hemşire veya tıbbi asistanlar
- Hareketliliğin iyileştirilmesine yardımcı olabilecek bir fizyoterapist
- Beslenme ihtiyaçlarınızı sağlayacak bir diyetisyen kontrolünde beslenme Sağlıklı beslenme hedefleriİhtiyacınız olan tüm kalorileri, proteinleri, vitaminleri ve mineralleri almak için çeşitli yiyecekler tüketin. Vücudunuz yaraları etkin bir şekilde iyileştirebilmek için çeşitli besin maddelerine ihtiyaç duyar. Ne yediğiniz vücudunuzdaki yaranın ne kadar hızlı iyileşeceğini belirleyen en önemli faktörlerden biridir.
NELER YAPILMALIDIR
- Öncelikli olarak yatak yarası basıncının azaltılması sağlanmalıdır. Hedef yaraya sebep olan basıncı ve sürtünmeyi azaltmaktır.
- Özel hasta yatağında takip edilmeli ve yardımcı olarak özel minder, yastık ve havalı yatak kullanılmalıdır.
- Sık sık pozisyon değiştirilmeli, hastanın konumunu değiştirme sıklığı bulunduğunuz yüzeyin durumuna ve kalitesine bağlıdır. Genellikle bir tekerlekli sandalye kullanıyorsanız, her 15 dakikada bir yükü değiştirmeyi ve saatte bir pozisyon değiştirmeyi deneyin. Eğer hasta kişi sürekli yataktaysa iki saatte bir pozisyon değiştirin.
- Yatak yarası için bakım ve tedavi yaranın ne kadar derin olduğuyla alakalıdır. Genellikle, bir yaranın temizlenmesi ve pansuman süreci şunları içerir:
- Temizlik. Etkilenen cilt ciddi hasara uğramamışsa nazik bir şekilde temizleyip, yıkayıp kuru kalması sağlanmalıdır. Her kıyafet değişiminde açık yaralar temizlenmelidir.
- Bandaj yerleştirmek. Bandaj yarayı nemli tutarak iyileşmeyi hızlandırır. Aynı zamanda enfeksiyona karşı bir bariyer oluşturur ve yaranın çevresini kuru tutar.
- Hasarlı Dokuları Çıkarmak. Yaraların düzgün bir şekilde iyileşmesi için hasar görmüş, ölü veya enfekte dokulardan arındırışmış olması gerekir. Hasarlı bir dokunun çıkarılması için bir dizi yöntem gerekir, bunun için doktorunuzdan yardım almalısınız.
- Diğer tıbbi müdahaleler şunları içermektedir:
- Ağrıyı kontrol altına alacak ilaçların kullanımı. Birtakım ilaçlar ağrı azaltmakta etkilidir, bu ilaçlar hakkında bilgi almak için doktorunuza danışmalısınız. Bu tip ilaçlar yara bakımı öncesi veya sonrasında oldukça yardımcı olabilir.
- Enfeksiyona karşı savaşan ilaçlar. Diğer tedavilere cevap vermeyen enfekte yaralar bazı antibiyotikler kullanılarak tedavi edilebilir.
- Yara tedavisinde diğer tüm yöntemlerin işe yaramadığı, iyileşemeyen büyük yaraların kötüye gittiği bir durumda cerrahi operasyon gerekebilir.
YARAYI ETKİLEYEN DİĞER FAKTÖRLER
- Diyabet, anemi ve bölgeye kan akışını kısıtlayan bazı vasküler hastalıklar veya bağışıklık sistemini etkileyen bozukluklar yaranın iyileşmesini geciktirebilir.
- İleri yaş döneminde yatak yarası veya bası yaralarının iyileşmesi daha uzun sürebilir.
- İlaçlar: Bazı tıbbi durumların tedavisinde kullanılan ilaçlar veya tedaviler vücudun iyileşme sürecini etkileyebilir.
- Sigara kullanımı iyileşmeyi engeller ve komplikasyon riskini artırır.
- Kısıtlı kan dolaşımı ve şişme cildin parçalanmasına ve kalıcı ülserasyona neden olabilir.
- Havayla temas halindeki yaraların (bacak ülseri gibi) iyileşme olasılığı daha düşüktür. Deri hücreleri ve bağışıklık hücreleri gibi iyileşmeye dahil olan çeşitli hücrelerin nemli ortama ihtiyacı vardır.